Interview met Het schaduwjaar-auteur Kim Liggett

17 September 2019

Interview met Het schaduwjaar-auteur Kim Liggett

Een lekkere longread zonder spoilers!

YES MENSEN! Het is eindelijk zover - Het schaduwjaar van Kim Liggett ligt vanaf vandaag eindelijk in de (online) boekhandel!! Een maand vóórdat de Amerikaanse editie verschijnt, kunnen wij al van dit fatastische verhaal genieten. Om dat te vieren, plaatsen we hierbij een extra lang en inhoudelijk interview met Kim Liggett. Over hoe we in de maatschappij omgaan met jonge meisjes, over hoe ze schrijver werd en over haar inspiratiebronnen. Enjoy!

© Auteursfoto: Allan Amato

Kun je jezelf voorstellen aan de Nederlandse en Belgische lezers?

Hi! Mijn naam is Kim Liggett, de auteur van Het schaduwjaar. Ik kom oorspronkelijk uit het ruige midwesten van Amerika, maar op mijn zestiende verhuisde ik naar New York om een muziekcarrière na te streven. Na vele jaren te hebben getourd, besloot ik me te richten op mijn andere carrières als studiomuzikant, ondernemer en uiteindelijk schrijver.

Het schaduwjaar is je eerste boek dat in Nederland uitkomt. Kun je ons iets vertellen over waar dit verhaal vandaan komt?

Terwijl mijn andere boeken jaren nodig hebben gehad om te groeien van idee naar verhaal, drong Het schaduwjaar in een keer tot me door. Het was drie jaar geleden, tien uur ’s ochtends, Penn Station: ik staarde naar het bord met vertrektijden, hopend dat mijn trein snel zou komen, toen ik opeens een meisje voor me zag staan. Waarschijnlijk rond de dertien of veertien jaar oud, lang en slank, wiebelend op haar benen, en ze ergerde haar ouders, grootouders en jongere broers en zusjes mateloos. Ze had die nerveuze energie van een meisje dat op het punt stond om een vrouw te worden. Die nerveuze energie van verandering.

Een man in pak liep voorbij, instinctief haar kant op kijkend, haar van top tot teen in zich opnemend. Ik kende die blik. Ze was een doelwit nu. Prooi.

En toen zag ik een vrouw voorbijkomen, aangetrokken tot diezelfde energie, maar om hele andere redenen, stelde ik me zo voor. Terwijl ze het meisje bekeek, sloop er iets van spijt, misschien wel afkeer, in haar blik. Misschien was het een herinnering aan alles wat ze was kwijtgeraakt… alles waarvan ze dacht dat ze het nooit meer terug zou krijgen, maar dit meisje was nu concurrentie.

Toen de trein van het meisje aankwam, rende ze naar het perron en nam ze afscheid van haar familie. Het meisje ging overduidelijk terug naar een kostschool. Het hele eind op de roltrap naar beneden bleef ze zwaaien en ik kon het niet helpen, maar ik zag de opluchting op de gezichten van haar ouders. Nog een jaar zou ze ver weg zijn van de wereld. Veilig.

‘De dingen die we jonge meisjes aandoen,’ fluisterde ik zachtjes.

In een waas liep ik naar mijn trein en zodra ik zat, begon ik te huilen. Ik huilde om dat meisje. Ik huilde om mijn dochter, mijn moeder, mijn zus, mijn oma’s.

Ik opende mijn computer en tegen de tijd dat ik in Washington D.C. aankwam, was het boek volledig geplot. Het begin en het einde waren geschreven en ik wist dat ik geen keuze had. Ik moest dit boek schrijven.

Het schaduwjaar is spannend en intens beklemmend, maar ook zo ongelooflijk belangrijk en actueel. Waarom wilde je dit specifieke verhaal vertellen? En waarom denk je dat dit een verhaal is dat verteld moet worden?

Er is niets in dit verhaal dat ik niet eerder heb gevoeld, gezien of ervaren. Ja, dit verhaal is een uitvergroting van onze eigen realiteit, maar de littekens en de gevolgen blijven hetzelfde. Ik denk dat opgroeien een heel lang schaduwjaar is. Het is zwaar voor meisjes. We stellen onmogelijke eisen – projecteren al onze angsten en verlangens op hen, en wanneer ze wankelen of de fout in gaan, ligt alle schuld bij hen. Kijk alleen al naar de krantenkoppen! Het gaat om jonge meisjes. Het gaat om kinderen. En toch gebruiken we ze om ons anti-rimpelcrème en shapewear te verkopen. En als je dan zo oud bent als ik, voelen sommige vrouwen zich onzichtbaar – gebruikt – ze worden afgedankt, ingeruild voor een jonger exemplaar. Het is een vreselijk systeem. Dingen zijn aan het veranderen, ik zie het, maar het wordt niet die overwinning van de ene op de andere dag waar we van droomden. Het gaat tijd kosten. Stap voor stap. Woord voor woord. Maar we komen er wel.

Hoe is Tierney ontstaan? Was ze meteen een compleet personage?

Ze was er altijd al, in mijn hoofd. Ze maakt veel fouten, maar ik heb haar keuzes nooit in twijfel getrokken. Ze zijn van haar alleen. Wat ik het leukste vind aan Tierney is haar veerkracht. Ze staat keer op keer weer op. Ze blijft vechten. Er is een regel in het boek: ‘De kleine beslissingen die je neemt als niemand kijkt, maken je tot wie je bent.’ Het wordt een soort mantra voor haar. Daar haal ik zoveel inspiratie uit. Het zijn de kleine keuzes die we maken, van dag tot dag, van moment tot moment, die samen iets zinvols zijn. Hoe verloren of hopeloos we ons ook voelen – dat is het enige wat we in de hand hebben.

Hoe lang heb je gedaan over het schrijven van Het schaduwjaar?

Toen we het voorstel verkochten, stond ik nog onder contract voor een aantal andere projecten, dus ik moest Het schaduwjaar bijna een jaar lang op een laag pitje zetten. Het was een marteling. Dit boek achtervolgde me, dag en nacht. En toen ik er eindelijk mijn volledige aandacht aan kon geven, duurde het anderhalf jaar om een eerste versie te schrijven. Al met al heb ik drie jaar over dit boek gedaan.

Wilde je altijd al schrijver worden? Was jouw weg naar publicatie makkelijk?

Helemaal niet! Ik begon pas met schrijven toen ik veertig was. Toen mijn dochter zestien werd schreef ik een kort verhaal over haar leven – over hoe geweldig ik haar vond. Het had op dat moment kunnen eindigen – met een lief gebaar – maar ik raakte geobsedeerd. Er was zo iets krachtigs aan het geschreven woord. En toen ik andere schrijvers ontmoette had ik het gevoel dat ik mijn mensen had gevonden – mijn plek op de wereld.

Kun je ons meer vertellen over je schrijfproces?

Het is anders bij elk boek, elke versie, maar ik houd van die flow. Soms is het makkelijk om in die flow te blijven, soms niet, maar ik heb geleerd door te gaan, hoe het ook voelt. Ik heb altijd een paar eigenaardigheden. Ik kan pas beginnen met het schrijven van de rest van het boek als het begin perfect is. Ik kan weken aan de eerste pagina werken voordat ik de opzet verder uitwerk. En ik heb drie nakijkronden nodig, voordat het geschikt is voor de buitenwereld. Precies drie.

Hoe voelt het om een verhaal, dat zo dichtbij je hart ligt, gepubliceerd (én verfilmd!) te zien worden over de hele wereld, in allerlei verschillende talen?

Het is behoorlijk krankzinnig! Ik had nooit durven dromen dat dit zou gebeuren. Eerlijk gezegd heb ik dit verhaal voor mezelf geschreven. Het was de enige manier om om te gaan met alles wat ik voelde – alle woede, afkeer en angst voor wat er in de wereld gebeurde. Ik dacht dat mijn dochter het zou lezen, misschien mijn moeder, maar toen gebeurde er iets wat ik nooit had verwacht. Ik kreeg berichtjes van proeflezers, vanuit China tot Roemenië, die me allemaal hetzelfde vertelde – ze hadden het gevoel alsof ik Het schaduwjaar voor hen had geschreven. Ik dacht dat ik een diep persoonlijke, unieke ervaring had gehad, maar het was zoveel meer dan dat. Ik denk dat we wel kunnen zeggen dat vrouwen gehoord moeten worden. Vooral jonge vrouwen moeten gehoord… en gezien worden. Niet als prooi of competitie, maar als onze grootste hoop.

Kun je een zin of een alinea uit het boek kiezen dat je ontzettend dierbaar is?

Er zijn zoveel momenten die me dierbaar zijn in dit boek. Die onthullende barst in het masker van Kiersten wanneer ze praat over hoe alles wat van hem afgenomen wordt in het district voelt als een kleine dood. Wanneer Gertie Tierney in vertrouwen neemt over wat er met de prent gebeurd is. Het gesprek tussen Tierney en Ryker op het ijs.

Maar mijn favoriete regel is zo klein, zo simpel, dat ik denk dat de meeste lezers er overheen zullen lezen. ‘We worden verdeeld over de kano’s, maar krijgen geen peddels.’ Als je er echt over nadenkt… het is alles.

Veel van onze lezers willen waarschijnlijk ook graag schrijver worden. Heb je misschien wat tips voor jonge schrijvers?

Reik altijd verder dan je denkt dat je kunt. Als een idee je bang maakt, ga er dan voor. Daar is waar echte groei plaatsvindt. En geef niet op. Verlies het vertrouwen niet. Het schaduwjaar is mijn vijfde boek. Het is nooit te laat of te vroeg voor je doorbraak.

Welke verhalen/boeken/films/muziek hebben je beïnvloed en geïnspireerd?

Als tiener was ik geobsedeerd door Stephen King en Jean Rhys. Dit vat waarschijnlijk mijn schrijfstijl goed samen. Ik hou van grimmige verhalen, scherpe proza, maar ik ben vooral van de mooie details.

Voor Het schaduwjaar vond ik veel inspiratie in de schilderijen van Kari-Lise Alexander en het album van Laura Marling, Once I was an Eagle. Ik zag haar Master Hunter zingen tijdens de Jools Holland Show, en de manier waarop ze voor dat publiek stond, recht in de camera keek, met alleen haar gitaar en haar stem, ontroerde me tot tranen toe. Het was verrassend, rauw en dapper. Het voelde als een diepe waarheid. En dat is precies hoe ik wilde dat Het schaduwjaar zou voelen.

Kun je ons iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?

Ik werk aan iets nieuws – een modern gotisch verhaal over sisterhood, magie, moord, geheimen en wat die dingen met elkaar verbinden.

Wat hoop je dat lezers meenemen na het lezen van Het schaduwjaar?

Dit boek veranderde mijn leven – het veranderde de manier waarop ik schrijf, de manier waarop ik naar de wereld kijk en mijn plaats daarin, maar vooral de manier waarop ik vrouwen zie.

In plaats van me te concentreren op alles wat ons verschillend maakt, merkte ik dat ik plaats maakte voor empathie en mededogen, voor alles dat ons verenigt.

Ik hoop dat tegen de tijd dat je de laatste pagina hebt omgeslagen, je het gevoel zult hebben dat je net, samen met alle andere meisjes, het genadejaar hebt overleefd, dat je aan de andere kant bent gekomen, bent veranderd. Omdat we samen sterker zijn.

Meer in deze rubriek

Royals

Royals: hoe overleef je een royal wedding?

De sappigste verhalen uit de wereld van kronen, tronen en huidskleurige panty’s!

Recept: susbloemcocktail uit Carve the mark

Perfect voor bij een zomerse barbecue

6 redenen waarom je de Summoner-serie móét lezen

Laat je snel overtuigen!

Carve the Mark: hoe zat het ook alweer?

Geen tijd voor een reread? We zetten alles voor je op een rijtje. 

Pages

Meer in deze rubriek

Promotiemateriaal van 'Heartstopper deel 2'

Kijk hier welke boekhandel bij jou in de buurt zit!

Promotiemateriaal van 'Heartstopper deel 1'

Kijk hier bij welke boekhandel je moet zijn!

Boekenleggers 'Hof van zilveren vlammen'

Klik hier om te zien waar deze verkrijgbaar zijn!

7 vragen aan Daniëlle Bakhuis

Of  Daniëlle zelf ooit iets bovennatuurlijks heeft meegemaakt? Lees het hier!

Vijf easter eggs die Daniëlle Bakhuis verstopte in Het huis zonder einde

Had jij ze allemaal ontdekt?

5 weetjes over De Virgin!

Daniëlle Bakhuis vertelt over haar verhaal voor 3PAK!

Drie vragen aan Daniëlle Bakhuis

De executie is genomineerd voor de Jonge Jury 2020!

Drie vragen aan Buddy Tegenbosch

Match is genomineerd voor de Jonge Jury 2020!

Daniëlle Bakhuis vertelt over haar nieuwe boek!

Lees alles over Clownsnacht

Hoe overleef je het genadejaar?

Dit zouden de winnaars van de ambassadeurs-actie doen

Kim Liggett

Tien vragen aan Kim Liggett!

Leer de auteur nu écht kennen!

Coole YA-outfits voor Halloween

Vier outfittips voor booklovers!

De beste schrijftips van YA-auteurs

Altijd al YA-schrijver willen worden? Lees hier de beste tips van je favoriete auteurs.

5x YA-contemporary om de hittegolf mee door te komen

Lees hier de allerleukste zomer-leestips.

YA-boeken horoscoop

YA-leestips gebaseerd op je sterrenbeeld.

ijsjes

Kies een ijsje en wij kiezen je summer read!

Geen inspiratie? Doe de quiz!

5x boeken die deze zomer in je koffer moeten

Deze boeken moet je gelezen hebben deze zomer. Met dit artikel weet je meteen wat je in moet pakken!

De boeken die mij vormden - een essay door Helena Fox

Lees hier het tweede essay van de auteur van het indringende boek Steeds verder weg

boek

Quiz: Raad het boek bij de quote

Uit welk boek of van welke auteur komt de quote? Test je YA-kennis!

Het ik- en niet-ik-meisje: het verhaal van Steeds verder weg

Lees vast een sneak peek van het indringende boek Steeds verder weg.

Spannende Boekenweken bij Best of YA

Zeven leestips voor thrillerlezers

Dagboek van een summoner

Retellings: YA-boeken gebaseerd op een klassieker

Vijf leestips voor wie van klassiekers houdt!

Vakantieliteratuur

YA-leestips gebaseerd op je vakantiebestemming

Ik ga op reis en ik neem mee… Een boek!

Vraag het Lieve Linda

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Twee kunnen een geheim bewaren als er één dood is…

Spannende YA van thrillerschrijver Karen McManus

Vraag het lieve Linda!

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Vraag het lieve Linda! #maart

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Dit gebeurde er in het eerste deel van De Graces

Begin goed voorbereid aan Vervloekingen met deze samenvatting!

Vraag het lieve Linda! #januari

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Vraag het lieve Linda! #december

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Maak kennis met de personages uit Mortal Engines!

Nog een week tot de film! 

Vraag het Lieve Linda! #november

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Onze favoriete Halloween-kostuums: Percy Jackson

Trek je Kamp Halfbloed-shirt maar vast uit de kast! 

Onze favoriete Halloween-kostuums: Katniss van De Hongerspelen

Als Katniss ben je met Halloween helemaal on fire!

Onze favoriete Halloween-kostuums: Feyre

Schitter tijdens Halloween als Feyre uit de Hof van doorns en rozen-serie!

Onze favoriete Halloween-kostuums: Emika van Warcross

Met deze tips rock je straks je Halloween Emika-look! 

Vraag het Lieve Linda! #oktober

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Sneak preview: Handboek van een Summoner

Een must-have voor alle Summoner-fans! 

5 redenen waarom je Mortal Engines moet lezen

Nog maar een paar dagen tot de verschijning van dit langverwachte boek!

Vraag het Lieve Linda!

Heb je een typisch YA-probleem? Linda lost het op!

Royals

Royals: hoe overleef je een royal wedding?

De sappigste verhalen uit de wereld van kronen, tronen en huidskleurige panty’s!

Recept: susbloemcocktail uit Carve the mark

Perfect voor bij een zomerse barbecue

6 redenen waarom je de Summoner-serie móét lezen

Laat je snel overtuigen!

Carve the Mark: hoe zat het ook alweer?

Geen tijd voor een reread? We zetten alles voor je op een rijtje. 

Zeven feitjes over Midnight Sun

Over het boek én de film!

Divergent

Recept: Onverschrokkenheid-taart

Geen kerststress voor het toetje dit jaar!

Als uitgever naar de beurs

Susanne vertelt over haar avonturen op de Frankfurter Buchmesse

QUIZ: blink jij uit in demonologie?

Weet jij alles van demonen en Vocans Academie?

Quiz: wie is jouw goddelijke ouder?

In welk Kamp Halfbloed-huis hoor jij thuis?

IkleesNLs

#IkleesNLs

Uitgever Susanne legt uit waarom.

Carve the mark

Echte Boekentijgers lezen…

(Leesclubtips over) Carve the mark van Veronica Roth!